Pomezania- zapomniane państwo

Pomezania (pruskie pomedien – "za drzewami") to kraina historyczna w Prusach zamieszkana przez Pomezanów, jedno z plemion pruskich. Tworzyli oni tu ongiś państwo plemienne.Terytorium jest  w ludowej etymologii określane jako nazwane na cześć Pomeso, syna Widewuto, legendarnego wodza Prusów. Według legendy Pomeso, jedenasty syn króla Widowuto, otrzymał ziemię między Borken, Mokra (Ossa), Noyta (Nogat), Istula (Wisła) do granic Massau. Pomeso nie miał zamku, ale wolał rozbić swój namiot  właśnie tam, gdzie to najlepiej mu przyjemność. Miał wiele dzieci, tak jak on, były one gigantyczne i były królami. Zbudowali oni Risno (Prabuty), Bolto, Weso i Nargoltons.

Miasto olbrzymów
Niemiecka nazwa Prabut, Riesenburg składa się z dwóch członów: Riese - "olbrzym" i Burg - "gród", co można tłumaczyć jako "Gród olbrzymów" - wiąże się to z herbem miasta.

• Resin, Resia (1250),
• plebano de Resya (1286),
• Rysen (1326),

Ludność Pomezanii i wczesna historia

^{cc wikimedia, Herb Prabut z olbrzymem}

Obszar był zamieszkany przez ludzi bałtyckich przynajmniej od IX wieku i prawdopodobnie wcześniej. Na początku XIII w. wieku populacja szacowana jest na około 16,000-20,000. Klan, razem z sąsiadami Pogezanami , wykonywał częste wypady do ziem mazowieckich. W czasie I powstania pruskiego Pomezanowie walczyli przeciwko zakonowi krzyżackiemu, natomiast podczas II powstania nie przyszli powstańcom z pomocą. Zachowali język i obyczaje, co umożliwiło w XVI wieku sporządzenie słownika języka pruskiego i katechizmu pruskiego ("Enchiridion Pruski").

Stare plemiona pruskie i kraje, cc wikimedia

Pomezania jako pierwsza kraina staropruska uległa osadnictwu niemieckiemu i polskiemu po podboju krzyżackim. Jej terytorium po części pokrywa się z późniejszymi krainami historycznymi - Powiślem i Prusami Górnymi. Obecnie ziemie te leżą w woj. pomorskim i warmińsko-mazurskim. Główne miasta: Iława, Kwidzyn,Malbork, Prabuty, Susz.
opr. A. Fularz na podst. Wikipedii

wg http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VIII/739

• Simas Sužiedėlis, ed. (1970/78). "Pamedė". Encyklopedia Lituanica IV . Boston, Massachusetts: Juozas Kapočius. s. 172-174. LCC  74-114275 .
• Joseph Bender: Begrenzung, Einteilung und Kirchen der ehemaligen Diözese Pomesanien. In: Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands, Band 2, Jahrgang 1861-1863, Mainz 1863, S. 178-191 (Volltext)
• Georg Gerullis: Die altpreußischen Ortsnamen. Berlin, Leipzig 1922, S.130
• v. Tettau: Volkssagen Ostpreußens, Litthauens und Westpreußens. Berlin 1837